خشت گنج و دفینه

خشت گنج و دفینه

یکی از نشانه ها و علائم پرکاربرد و راهنما در گنج یابی خشت ، آجر و یا سنگ های چهار تراش هست . قبل از اینکه به نشانه شناسی خشت و آجر بپردازم این نکته را ضروری می دانم که عمر خشت و آجر کوتاه است لذا در گنج یابی ساختمانهای دارای مصالح سنگی عمر بیشتری دارند نمونه اش تخت جمشید است که ساختار اصلیش از سنگ است و اگر از آجر و خشت بود تا حالا اثری ازش نبود . با اینکه هخامنشیان قدیمی تر از اشکانیان و ساسانیان بودند ولی آثار هخامنشی زیاد است دلیلش این است که سنگ در معماری هخامنشی اهمیت داشت ولی در دوره های بعدی خشت که دوام است استفاده می شد این نکته مهم در گنج و حفاری دفینه است

خشت پخته یا همان آجر و همچنین هر سنگ چهار تراش کاملا مسطح و صاف مربع شکل خوابیده به موازات افق زمین، که معمولا در زمان حفاری زمینهای شیبدار و یا برجسته (تل خاکی) و علی الخصوص، داخل چاه های قدیمی بسته شده یا پر شده از خاک، دیده و کشف می گردد به معنی وجود اتاق یا اتاقک یا راهرو یا دخمه ای در پایین تر از آن بوده و به شما می گوید کمی پایین تر (تقریبا 10 برابر کلفتی آن) به یکباره به یک خاک و گل سفت و فشرده ای که انگار پخته شده و به سختی مهر نماز می باشد و با هر ضربه فقط سر کلنگ درونش فرو می رود! برخواهید خورد، که اکثر افراد تا به این خاک و گل بر بخورند، با سماجت و پا فشاری، آنرا بکر و طبیعی می خوانند و دست از کار می کشند!! در صورتیکه این نوع ملات و گل دست ساز بین 60 سانت تا یک متر بیشتر ادامه نمی یابد و سپس به اندازه ای نرم می گردد که میتوانید با خاک انداز ، خاک را جابجا نمایید!! سپس کار را ادامه داده تا اینکه به نشانه بعدی برسید. البته گاهی اوقات ، دیده شده که خطوط یا نگاره هایی بر این نشانه وجود دارند که خود به تنهایی به مانند یک نسخه کامل و بکر بر روی این خشت یا سنگ مربع شکل، می باشد. این نوع نشانه ها هم در زمان اشکانی و هخامنشی مورد استفاده قرار گرفته و هم در دوران اسلامی، خصوصا در زمان غزنویان، سلجوقیان، ایلخانان و نهایتا صفویه مورد استفاده قرار گرفته است.