اکدی ها در ایران

اکدی ها در ایران
در دوره هشتمین شاه این سلسله یعنی "لوه-ایشن" سارگن اکدی به ایران حمله ور شد و توانست دولت ایلام را در اختیار بگیرد. سلسله آوان منقرض نشد بلکه به عنوان دست نشانده اکدی ها در ایلام باقی ماندند. در زمان نهمین شاه و پسر لوه-ایشن یعنی هیشپ-راتپ قیامی علیه اکدی ها توسط هیشپ راتپ صورت گرفت که بی نتیجه ماند و هیشپ راتپ از پسر سارگن یعنی "ریموش" شکست خورد. ریموش در سال 2306 قبل از میلاد توسط برادر کوچکش "مینشتوسو" به قتل رسید.(طبق تاریخی که والتر هینتس گفته است)
مینشتوسو بار دیگر به ایران تاخت و تا خلیج فارس پیشروی کرد و پس از وارد شدن به انشان نام سرزمینی به نام شری هوم را آورده است او حتی توانست با کشتی از خلیج فارس عبور کند. مینشتوسو در 2292 قبل از میلاد فوت و برادرش "نرام سین" معروف جای او را گرفت که توانست 37 سال حکومت کند.همزمان با به قدرت رسیدن نرام سین شورش بزرگ در مناطق غربی ایران رخ میدهد که هرچند جزئیات آن نامعلوم است ولی میتوان فهمید که بدون نتیجه مانده است. ظاهرا نرام سین به نسبت شاهان قبلی اکد انعطاف بیشتری داشته است و توانسته است سازندگی هایی در مستعمرات خود انجام دهد. نرام سین شخصی به نام هیته که پسر انپیر-موپی ونوه هیشپ-راتپ را به عنوان دست نشانده در ایران انتخاب میکند. شاه هیته وفادار به نرام سین و در چندین جنگ در کنار نرام سین قرار گفت و از کتیبه های یافت شده دوستی نرام سین و هیته به خوبی نمایان هست که بطور مثال یکی از کتیبه ها چنین میگوید : من شاه هیته می خواهم بکوشم که بدی را از سرزمین اکد دور کنم . بشنوید ای ایزدبانوی پینیکر و ایزدان خوب آسمان . دشمن نرام سین دشمن من هست و دوست نرام سین دوست من است. هیته یکی از برادر زادگان خود به نام "پازورو-اینشوشیناک " که پسر هیشپی -هیش -هوک بود را به عنوان فرماندار شوش انتخاب میکند. انتخابی که بعدها تاثیر بسزایی در سرنوشت اقوام ایرانی داشت.
سرانجام با شروع جنگ بین گوتی ها و اکدی ها نرام سین در جنگ کشته می شود و قدرت اکدی ها تحلیل پیدا میکند و پسرش شر-کالی-شری جای او را میگیرد.
در همین زمان و در ایران شاه هیته به طرز نامعلومی فوت میکند و پازورواینشوشیناک فرماندار شوش که برادرزاده اش بود جای او را میگیرد. اکدی ها که سالها سروری کرده بودند رو به زوال رفته بود و در ایلام شخصی به حکومت رسیده بود که آنچنان دل خوشی از فاتحین اکدی نداشت..
ادامه دارد...
"شهریاری ایلام والتر هینتس "
"باستان شناسی ایلام دنیل تی پاتس"