متن گل نوشته های تخت جمشید

متن گل نوشته های تخت جمشید

در تخت جمشید دو دسته گِل نوشته پيدا شده اند. يك دسته در بين سال های 1312و 1313 بوده كه در دو اتاق در باروي تخت جمشيد، در شمال شرقي آن، بوده و دسته ی ديگر هم در سال 1316 در خزانه ی تخت جمشید. در سال 1314 گِل نوشته های بارو - که حدود سي هزار تا بود - در پنجاه صندوق با مجوّز دولت ايران براي اين كه دانسته شود به چه زباني نوشته شده و محتوای آن ها چیست، براي رمزگشايي به آمریکا رفت. خط آن ها ميخي بوده است. البته ما خط های مختلفي داريم كه به شكل ميخي نوشته شده اند. برای ارسال، اوّل آن ها را در پارافين مايع فرو بردند و بعد در 2353 جعبه ی مقوايي و چند پيت نفتي قديمي جاي دادند. روي این جعبه ها از يك تا بيست شماره نوشته بودند كه نشان از شمارِ گل نوشته ها در آن جعبه داشت.
دسته ی دوم حدود 60-750 گل نوشته ی سالم و ناقص بود كه حدود 120 و اندی از آن را مرحوم كَمِرون در يك كتاب و دو مقاله به چاپ رسانده است. و نوشته های بارو هم پس از رسيدن به آمریکا، پارافين زدايي و در اواخر سال 1937 آماده ی خواندن شدند كه آن ها را در اختيار يك استاد بزرگ به نام <<آرنو پوبل>> به همراه سه جوان ديگر كه آن زمان تازه دكتراي شان را گرفته بودند قرار دادند. نام اين افراد <<جورج كَمِرون>>، <<ريچارد هَلِک>> و <<پي ير پوروِ>> بود كه براي رمزگشايي در نظر گرفته شده بودند. به تدريج كه آن ها كار را شروع كردند، متوجه شدند كه زبانِ گل نوشته ها ايلامي است و چون در تخت جمشید پيدا شده بودند احتمال دادند كه به هخامنشیان تعلق داشته باشد. در آغاز، زمانِ آن ها را نمي دانستند و فكر می كردند از دوره ی خشايارشا است. تا اين كه بر اساس چند گل نوشته ی پيداشده، پي بردند كه سال بيست و دومِ فرمان روايي پادشاهِ مربوط به آن ها، سال كبيسه بوده و با بررسي كتاب های تاريخي فهميدند تنها فرمان رواي هخامنشي كه سال بيست ودوم حكمراني اش سالی كبيسه بوده، داريوش بزرگ است. در اوايل جنگ جهاني دوم هم مرحوم کَمِرون در يكي از گل نوشته ها به نام داريوش برخورد می كند و به درستي مشخص می شود كه كتيبه ها، اسناد دوره ی داريوش بزرگ است.